Każdy intuicyjnie potrafi zdefiniować czym jest władza rodzicielska. To ogół praw i obowiązków spoczywających na każdym rodzicu, które mają być tak wypełniane, aby zadbać o dobro dziecka i jego interes. Zarówno matka jak i ojciec mają taką samą władzę rodzicielską, każde z nich ma pełną decyzyjność w sprawie swojego dziecka. Jednakże, zdarzają się takie okoliczności, które powodują, że zachodzi konieczność ograniczenia tej władzy w celu zadbania o dobro dziecka. Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego przewidują różne formy ograniczenia władzy rodzicielskiej oraz sytuacje, w których koniecznym jest takie ograniczenie.
Ograniczenie władzy rodzicielskiej „na wniosek”
Jednym z przypadków ograniczenia władzy rodzicielskiej są sytuacje, w których rodzice dziecka żyją w rozłączeniu. Wtedy, z uwagi na dobro dziecka sąd może zdecydować o tym, że jednemu z rodziców ograniczy władzę rodzicielską do określonych obowiązków i uprawnień. Takie ograniczenie nie musi wcale wynikać z negatywnej postawy tego drugiego rodzica względem dziecka, ale może wynikać z tego, że rodzice nie potrafią się porozumieć w sprawach dziecka i dziecko pozostaje pod stałą opieką jednego z nich. Nie należy zapominać o tym, że rodzic, któremu została ograniczona władza rodzicielska nadal pozostaje zobowiązany do utrzymywania kontaktów z dzieckiem oraz łożenia na jego utrzymanie.
Ograniczenie władzy rodzicielskiej „z urzędu”
Innymi przypadkami jest ograniczanie władzy rodzicielskiej przez sąd z urzędu, a więc sąd podejmuje czynności wskutek zawiadomienia odpowiednich organów o nieprawidłowościach w wykonywaniu władzy rodzicielskiej przez rodziców. W takich sytuacjach dobro dziecka i jego życie i zdrowie są zagrożone, dlatego trzeba podjąć kroki, aby przywrócić dziecku bezpieczeństwo. Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego przewidują wiele form takiego ograniczenia:
„Art. 109 § 1. Jeżeli dobro dziecka jest zagrożone, sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia. §2. Sąd opiekuńczy może w szczególności:
1) zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania, w szczególności do pracy z asystentem rodziny, realizowania innych form pracy z rodziną, skierować małoletniego do placówki wsparcia dziennego, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej lub skierować rodziców do placówki albo specjalisty zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną pomoc z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń;
2) określić, jakie czynności nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia sądu, albo poddać rodziców innym ograniczeniom, jakim podlega opiekun; 3) poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego; 4) skierować małoletniego do organizacji lub instytucji powołanej do przygotowania zawodowego albo do innej placówki sprawującej częściową pieczę nad dziećmi; 5) zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo w instytucjonalnej pieczy zastępczej albo powierzyć tymczasowo pełnienie funkcji rodziny zastępczej małżonkom lub osobie, niespełniającym warunków dotyczących rodzin zastępczych, w zakresie niezbędnych szkoleń, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej albo zarządzić umieszczenie małoletniego w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym lub w zakładzie rehabilitacji leczniczej.”
Jak wynika z przepisu, do dyspozycji sądu pozostaje wiele form, poprzez które może ograniczyć władzę rodzicielską rodziców i zadbać o dobro dziecka. Najdalej idącym zarządzeniem jest umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej, bowiem wtedy dzieci oddzielane są od rodziców i przechodzą pod opiekę odpowiedniej instytucji. Jednakże, wszystkie te formy zarządzeń mają służyć temu, aby zabezpieczyć dobro dziecka i zmobilizować rodziców do poprawienia ich postaw rodzicielskich.
Ograniczenie władzy rodzicielskiej na zawsze?
Należy pamiętać, że ograniczenie władzy rodzicielskiej, niezależnie w której formie, można zmienić i przywrócić pełnię władzy rodzicielskiej. Jednakże, w takich przypadkach sąd musi nabrać przekonania, że dobro dziecka nie pozostaje zagrożone i rodzice będą potrafili dbać o jego zdrowie i bezpieczeństwo, jak również istotnym będzie czy rodzice będą potrafić między sobą porozumieć się.
Комментарии