W artykule „Dziedziczenie ustawowe i testamentowe”, omawiałam sposób dziedziczenia na podstawie ustawy i na podstawie testamentu i pojawiło się pytanie czy testament może być nieważny i czy można go w ogóle skutecznie podważyć? Odpowiedź wydaje się być oczywista: tak można podważyć testament i doprowadzić do sytuacji, że mimo jego istnienia dziedziczenie będzie odbywać się na podstawie ustawy. Powyższe wynika z szeregu okoliczności wskazywanych w przepisach kodeksu cywilnego.
Po pierwsze: forma
Przepisy przewidują różne formy testamentu, których niedochowanie może spowodować jego nieważność.
Testament własnoręczny – spisany ręcznie, opatrzony datą i podpisem spadkodawcy.
Testament notarialny – sporządzony przed notariuszem w formie aktu notarialnego.
Testament ustny – wyrażenie woli w obecności dwóch świadków i wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego i spisanie tego oświadczenia w formie protokołu z podpisem spadkodawcy, świadków i wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego.
To są tzw. testamenty zwykłe, sporządzone w normalnych okolicznościach. Są jeszcze testamenty szczególne, ale jak sama nazwa mówi wynikają one i ich forma z nadzwyczajnych okoliczności i zdarzają się niezmiernie rzadko.
Jednym ze sposobów podważenia ich ważności jest niedochowanie formy ich sporządzenia, co przy testamencie własnoręcznym i ustnym jest w miarę proste, tak przy testamencie notarialnym, niemal niemożliwe. Można też podważać kto był świadkiem testamentu i jeżeli nie spełniał ustawowych wymagań, powoduje to że testament mógł być sporządzony nieważnie.
Po drugie: osoba spadkodawcy
Najważniejszym zagadnieniem przy podważaniu ważności testamentu jest sama osoba spadkodawcy i okoliczności towarzyszące jej przy sporządzaniu testamentu. Przepisy kodeksu cywilnego określają kiedy testament można uznać za nieważny.
Testament jest nieważny, jeżeli został sporządzony:
w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli
pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści
pod wpływem groźby.
Jak wynika z powyższego, okoliczności muszą dotyczyć stanu świadomości spadkodawcy, co jest badane przez Sąd w trakcie postępowania na podstawie dowodów wskazujących na stan spadkodawcy.
Zatem, testament można uznać za nieważny jeżeli zaistnieją opisane w tym artykule okoliczności, a dlatego że wszystko zależy od indywidualnego przypadku, to zapraszam do kontaktu z kancelarią.
댓글