W poprzednim artykule „Ubezwłasnowolnienie – w jakich przypadkach jest potrzebne?” zostało pokazane w jakich okolicznościach należy rozważyć zainicjowanie tej procedury, aby zabezpieczyć najbliższą osobę i jej majątek. W tym artykule zostanie opisana cała procedura sądowa kończąca się postanowieniem o ubezwłasnowolnieniu.
Jak zacząć?
W pierwszej kolejności, należy napisać wniosek o ubezwłasnowolnienie, w którym należy wskazać kogo on dotyczy i dlaczego wnioskodawca uważa, że zgodne z dobrem tej osoby będzie jej ubezwłasnowolnienie. Należy opisać jej stan zdrowia, zagrożenia jakie ze sobą ono niesie dla niej i jej majątku, wskazać na niemożność kierowania swoim postępowaniem i jakimi zachowaniami to się objawia. Najlepiej, do takiego wniosku dołączyć wszelkie dokumenty lekarskie, medyczne, które udowodnią istnienie schorzenia tej osoby. Dodatkowo, zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego sąd zażąda od wnioskodawcy przedstawienia świadectwa lekarskiego od lekarza psychiatry o stanie psychicznym osoby, której dotyczy wniosek albo opinii psychologa o stopniu niepełnosprawności albo zaświadczenia poradni przeciwalkoholowej albo zaświadczenia z poradni leczenia uzależnień.
Taki wniosek składa się do sądu okręgowego miejsca zamieszkania osoby, której dotyczy wniosek. Wniosek powinien zostać opłacony – według obecnie obowiązujących przepisów to kwota 100 zł. Dodatkowo, należy liczyć się z zaliczką na poczet opinii biegłych, która w sprawach o ubezwłasnowolnienie jest obowiązkowa.
Postępowanie w sądzie
Po złożeniu wniosku i ewentualnym uzupełnieniu dokumentów przez wnioskodawcę, sąd musi przesłuchać osobę, której wniosek dotyczy w obecności psychologa i w zależności od jej stanu zdrowia również w obecności psychiatry lub neurologa. Takie wysłuchanie osoby może odbyć się w sądzie albo w miejscu jej pobytu – wszystko zależy od tego w jakim stanie zdrowia osoba, której dotyczy wniosek, znajduje się. Obecnie, z uwagi na pandemię, bardzo często takie wysłuchania odbywają się zdalnie, co niewątpliwie przyspiesza całą procedurą, bowiem sąd nie musi osobiście jechać do miejsca pobytu tej osoby.
Następnie, sąd zleca zbadanie przez biegłych osoby, której wniosek dotyczy i wydanie o niej opinii. Sporządzają ją biegli psychiatrzy lub neurolodzy oraz psycholog. Opinia ta jest w zasadzie najważniejszym dokumentem w sprawie o ubezwłasnowolnienie, bowiem jedynie lekarze są w stanie stwierdzić z medycznego punktu widzenia jak stan chorej osoby wpływa na jej psychikę i kierowanie swoim postępowaniem.
Całokształt postępowania przed sądem zmierza do ustalenia stanu zdrowia, sytuacji osobistej, zawodowej i majątkowej osoby, której dotyczy wniosek oraz ustalenia rodzaju spraw wymagających prowadzenia przez tą osobę i sposobu zaspokajania jej potrzeb życiowych.
Sąd orzeka postanowieniem o ubezwłasnowolnieniu całkowitym lub częściowym i wskazuje z jakiego powodu zostało ono orzeczone. Następnie, informuje o powyższym sąd rejonowy, który wyznacza dla osoby ubezwłasnowolnionej opiekuna lub kuratora, którymi z reguły zostają osoby najbliższe, np. rodzic lub małżonek.
Upadek ubezwłasnowolnienia?
Pojawia się pytanie, czy takie ubezwłasnowolnienie jest na zawsze? Czy można je zmienić? Ustawodawca przewidział taką możliwość biorąc pod uwagę fakt, że stan zdrowia osoby ubezwłasnowolnionej może się zmienić i przyczyny jego ubezwłasnowolnienia mogą się zmienić lub odpaść całkowicie. Sąd może zmienić ubezwłasnowolnienie z całkowitego na częściowe lub z częściowego na całkowite. Ponadto, sąd może także uchylić w ogóle ubezwłasnowolnienie, gdy znikną przyczyny jego ustanowienia.
Podsumowując, instytucja ubezwłasnowolnienia powstała z myślą o dobru osoby chorej, która nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem. Ma ona zabezpieczyć zarówno tą osobę jak i jej majątek, dlatego nie należy obawiać się tej instytucji i najbliżsi osoby chorej powinni brać pod rozwagę możliwość ubezwłasnowolnienia osoby chorej.
Comments